Solitude, Juan Lekue Goikuria: Solitude es la historia de Jean Claude y Lucille, que, como tantos otros vascos, emigraron a Estados Unidos a principios del siglo XX en busca de un futuro mejor y se vieron atrapados entre unas condiciones de vida extremas y la añoranza del “Viejo País”. Su hijo Hudson reconstruye, por una parte, el penoso viaje transatlántico, la llegada a la isla de Ellis y el casi inmediato traslado a los estados de Nevada o Idaho para dedicarse al pastoreo, los hombres, y al servicio doméstico, las mujeres. Y, por otra, la vida de los años 20 y 30 en Nueva York, los clubs de moda, la música, el cine, el fútbol... Así, en Solitude conviven historias sobre asesinatos y venganzas contra los indios, el tráfico clandestino de whiskey durante la Ley Seca o pastores a los que la soledad llevaba a enloquecer, que se contaban en los hoteles vascos que jalonaban la ruta hacia el Oeste, con otras más mundanas, en las que entran y salen personajes como Ravel, Salinger, Chaplin o Uzcudun, a quien veremos el día después de haber caído, por primera vez por K.O., ante Joe Louis. Incluso el lehendakari Aguirre hace un cameo. En realidad, quizá no sea el propio Hudson el autor de esta asombrosa reconstrucción, sino un emigrante escocés de nombre Angus que le ha usurpado la identidad. Porque Solitude, que por momentos adquiere carácter de crónica de un mundo y una época, es, ante todo, una espléndida novela.
EL VERANO DEL INCENDIO-ROSA HUERTAS En el pueblo costero de Villamar nunca pasaba nada especial, pero aquel verano el mundo cambió para Quin y sus amigos. Igual que esta primavera nos ha cambiado la vida a todos. Surgen las preguntas sin respuesta, las incertidumbres, las novedades, los secretos. Nada puede seguir igual, la Tierra nos está avisando. ¿Seremos capaces de cambiar aquello que no funciona? Los adolescentes buscan respuestas, nos va la vida en ello.
Ene baitan bizi da, Maddi Ane Txoperena: Aitari zerbait entzunik, amatxiren bizipenen gibeletik abiatzen da Marie,
Donibane Lohizuneko gaztea, Parisko ikasketak bururatzeko egin behar duen
azken memoria lanerako. Ez zaio erraza suertatuko, ordea, amatxik ez
baitio nahi duena emanen, eta Mariek berak ere ez baitaki zeren bila
dabilen, xuxen... Kutxa batean gotorturiko oroitzapen zatiak balira bezala
jasoko ditu irakurleak Josefinaren gazte garaiko amets, pentsamendu eta
bizi-minak, Marieren begiradapetik.
Askotariko istorioak gurutzatzen dira Maddi Ane Txoperena Iribarrenen lehen
eleberrian: 1950.eko hamarkadan Ipar Euskal Herrian eta Frantzian neskato
ibilitako emakumeen errealitateak, lehengo eta oraingo maitasun eta
desamodio istorioak, laneko sufrimenduak, gatazka politiko baten ondorengo
testuinguru baten ezinak, amatxi-biloba eta alaba-guraso harreman
korapilatsuak... Guzia etorkizunaren eta orainaren arteko zubi jolas
batean.
Ibaiertzeko ipuina, Oihane Amantegi Uriarte: Ibai bat, Amerikako Estatu Batuetako hegoaldeko bazter galdu batean, zehazten ez den garai ia mitiko batean. Horra eleberri labur bezain hipnotiko honen kokalekua. Eta ibaiaren ertzetan bizi den jendea: eztia biltzen duten nekazari zuri pobreak, ibaian bainatzen diren andre beltz mardulak, eta mundua bere magia guztian deskubritzen duen haurraren begiak, bizitzari nahiz heriotzari begira. Estreinaldi ausarta egin du Oihane Amantegik literaturaren munduan: estilo pertsonal bat onduz, idazkera dotorean, kontakizun original bezain indartsua lortzeko. Urrunean entzuten den hegoalde sakoneko harmonika-doinu bat bezain liluragarri eta malenkoniatsua.
Gezurren habia, Jabi Elortza: Bilbon. Asteburu bateko goizaldean. Alaba nerabea etxean agertzen ez dela-eta, Ertzaintzari deitu diote gurasoek. Agente pare bat ohikoa dirudien kasua ikertzen hasiko da. Alabaina, galdeketetan sakontzen duten neurrian mataza gero eta korapilatuago ageri da; orduek aurrera egin ahala gezurra gezurraren gain pilatzen dela sentituko dute ertzainek, eta ez dagoela familia horretan kiderik esaten duena sinetsiko diotenik.
Osasun publikoa arriskuan ez jartzeko eta jendetza pilatzea sahiesteko helburuarekin, jaietako antolatzaileek, ekitaldi esanguratsu eta tradiziozkoak bakarrik mantenduko dituzte.
Miren eta erromantizismoa, Ramon Saizarbitoria:Ikasgelara mutil marokoar bat iritsi da. Said mutil azkarra eta atsegina da, eta gainera guapoa. Bigarren batxilergoko neska guztien begiak harentzako dira. Klarak bereganatu du mutila. Maitemintzea (eta maitatzea) sakrifizio eta sufrimenduarekin batzen dituen estereotipo patetikoenean elikatzen da Klara. Maitasun erromantikoa, zenbat frustrazioren iturri!
Mirenek ez du gustuko guapoa delako, edo ez horregatik bakarrik. Said pertsona inteligentea eta adeitsua da, eta gainera atsegin zaio. Pertsona sentibera iruditzen zaio Mireni, eta hori bai estimatzen duela berak, Klararen konbentzionalismo klasista eta arrazistatik urrun. Mirenen hiztegian, ordea, zintzotasuna, laguntasuna, tolerantzia eta askatasuna esangura handiko balioak dira, eta bere egiten du Literaturako irakasleak iradokitakoa, alegia, batzuetan ez dagoela beste erremediorik, baina ez garela jaio sufritzeko. Bere alde du Erromantizismoaren alderik onuragarri eta ederrena. Daukaguntxoa (eta garena) hobetzeko errebeldia eta aspirazioa. Maitasunaz eta bizitzaz ari zaigu nobela; eta bide horretan sentsibilitatearen heziketak (eta arteak) eskain dezakeenaz.
Ramon Saizarbitoriak, behin berriz, maisutasun narratibo eta humanoaren erakusgarri bikaina eskaintzen dio irakurle gazte eta helduari.